Rodzaje trzonków w źródłach światła

Źródła światła możemy podzielić głównie ze względu na technologię wykonania oraz zastosowanie. Żarówki, świetlówki oraz inne elektryczne źródła światła są coraz bardziej zróżnicowane pod kątem wyglądu, parametrów świetlnych oraz sposobu montowania w oprawach. Dla tego też stosuje się różnego kształtu i wielkości trzonki, dzięki którym żarówkę można zamontować.

Poniżej krótkie zestawienie najbardziej popularnych i najczęściej stosowanych w źródłach światła trzonków.

Trzonki z gwintem E

Pierwsza litera od oznaczenia pochodzi od nazwiska wynalazcy żarówki - Edisona. Thomas Alva Edison (1847-1931) posiadał ok. 5000 patentów, z czego ponad 1090 zostało wystawionych na jego nazwisko. Żarówkę wynalazł w 1879 roku. Cyfry, które umieszczone są za literą E oznaczają średnicę gwintu wyrażoną w mm oraz zaokrągloną do 1 mm.

E27 – najczęściej spotykany trzonek w tradycyjnych żarówkach. Stosowany także w żarówkach halogenowych, żarówkach LED oraz lampach metalohalogenkowych i sodowych o małej mocy. Zasilanie żarówek E27 (w tym także LED) prądem zmiennym 230V nie wymaga żadnych przeróbek instalacji elektrycznej.

E14 - rozpowszechniony szczególnie w żarówkach gospodarstw domowych, znany jako tzw. "mały gwint" - najczęściej używany we wszelkiego rodzaju żarówkach kulkowych, świecowych, rurkowych, do lamp halogenowych bańkowych, z reflektoram itp.

E40 - trzonek o większej średnicy od E27, który przeznaczony do lamp metalohalogenkowych i sodowych o dużej mocy

E10 - jest trzonkiem dla żarówek latarkowych oraz źródeł światła specjalnego przeznaczenia

Istnieją ponadto żarówki z gwintem E26 i E17, które stanowią odpowiedniki gwintu E27 i E14, ale nie są zasilane prądem 230V AC, tylko z sieci 110V AC.

Trzonki z gwintem G

GU10 - bardzo popularny trzonek reflektorowych żarówek halogenowych oraz LED, tzw. "bolec". Żarówki z trzonkiem GU10 na napięcie 230V nie wymagają żadnych przeróbek instalacji elektrycznej. Trzonek GZ10 jest odpowiednikiem GU10 z tą różnicą, że posiada zupełnie płaską podstawę trzonka (żarówka GZ10 nie pasuje do gniazda GU10).

G9 – trzonek żarnika sztyftowego, posiada charakterystyczne zakręcone drutowe (lub blaszkowe) nóżki. Jest on najczęściej spotykany w kinkietach i nowoczesnych żyrandolach. Żarówki zasilane są prądem przemiennym 230V.

G4 – trzonek żarnika sztyftowego, który spotykany jest często w oprawach meblowych. Źródła światła halogenowe i LED na G4 zasila prąd 12V DC, a do prawidłowej pracy wymagany jest zasilacz stabilizujący napięcie

GU5,3 - jest trzonkiem reflektorowego halogenu o średnicy odbłyśnika 51 mm

G53 - charakterystyczny dla żarówek zasilanych napięciem 12V z odbłyśnikiem aluminiowym o średnicy 11cm

GU4 - używany do żarówkek halogenowych z reflektorem o średnicy 35 mm

GY6,35 - trzonek żarnika sztyftowego o większej mocy (co najmniej 20W), z rozstawem nóżek 6,35 mmm;

Trzonki świetlówek

G5 - trzonek świetlówki liniowej T5 o średnicy rury 16mm, współpracującej z elektronicznymi układami zapłonowymi

G13 - trzonek świetlówki liniowej T8 o średnicy rury 26mm kompatybilnej z magnetycznymi i elektronicznymi układami zapłonowymi

Poniżej lista trzonków świetlówek kompaktowych typu niezintegrowanego, które wymagają zastosowania zewnętrznego elementu układu zapłonowego - statecznika:

G24d, GX24d - świetlówki z wbudowanym starterem

G24q, GX24q - świetlówki wymagające kompletnego zestawu (statecznik + zapłonnik)

2GX13 - trzonek świetlówki kołowej T5 16 mm wymagającej elektronicznego układu zapłonowego

G10Q - trzonek świetlówki kołowej T8 26 mm współpracującej z magnetycznymi i elektronicznymi układami zapłonowymi

Trzonki lamp wyładowczych

BY22d - lampy sodowe

G22 - lampy metalohalogenkowe jednotrzonkowe dużej mocy;

RX7s-24 - lampy metalohalogenkowe i sodowe dwutrzonkowe niedużej mocy

G8,5 - miniaturowe lampy metalohalogenkowe

G12 - lampy metalohalogenkowe jednotrzonkowe małej mocy