Różnice pomiędzy jednofazowym i trójfazowym oświetleniem na szynoprzewodach

Różnice pomiędzy 1-fazowym i 3-fazowym oświetleniem na szynoprzewodach.

Jeśli szukasz oświetlenia na szynoprzewodach to prawdopodobnie już słyszałeś o 1 lub 3 obwodach lub fazach i co za tym idzie szynach 1-fazowych i 3-fazowych. Na tej stronie wyjaśnimy różnicę pomiędzy tymi dwoma rodzajami.

Co to jest faza?

W standardowym kablu zasilającym z 3 żyłami, znajdziesz fazę, przewód neutralny (zerowy) i ochronny przewód uziemiający.

Faza jest przewodem, który jest pod napięciem względem przewodów neutralnego i uziemiającego (ochronnego). Faza doprowadza prąd elektryczny, wraz z przewodem neutralnym, do i z podłączonego sprzętu. 

1 faza kontra 3 fazy

W szynie 1-fazowej (albo w szynie 1-obwodowej) energia elektryczna biegnie tylko pomiędzy dwoma przewodami, fazą (L jak linia) i przewodem neutralnym (N jak neutralny). Oznacza to, że wszystkie źródła światła na szynie są sterowane razem i będą zawsze włączane lub wyłączane razem.

3-fazowe szyny mają trzy fazy (L1, L2, L3), które można łączyć oddzielnie z przewodem zerowym (N). To stwarza możliwość posiadania trzech różnych obwodów na szynoprzewodzie. Wszystkie mogą być kontrolowane oddzielnie.

Aby móc korzystać z tych trzech obwodów na szynie, szyna musi być podłączona do kabla zasilającego z pięcioma żyłami.

Przekrój szynoprzewodu 3-fazowego	Przekrój szynoprzewodu 1-fazowego

Zalety i wady

Oba systemy mają swoje zalety, ale w Elektriko wolimy pracować z systemem 3-fazowym. Omówmy zatem zalety i wady tego systemu.

Zalety:

Jak wspomniano wcześniej, 3-fazowe szyny oferują możliwość utworzenia trzech różnych obwodów. Obwody te mogą być sterowane osobno.

Wybór projektorów 3-fazowych jest znacznie większy niż opraw 1-fazowych.

Szyna trójfazowa jest łatwiejsza do zainstalowania. Jest w niej więcej miejsca na schowanie kabli. Ponieważ szynoprzewody 3-fazowe są większe, to też lepiej zasłaniają dziurę z której wychodzą kable zasilające. Ponadto takie oprawy są również mocniejsze i bardziej stabilne.

Dzięki szynom 3-fazowym nie musisz tworzyć trzech różnych obwodów. Możesz również użyć ich jako szyny 1-fazowej (lub 2-fazowej, ale to mniej powszechne). Aby użyć szyny 3-fazowej jako szyny 1-fazowej, musisz połączyć ze sobą L1, L2 i L3. Wtedy nie ma już znaczenia, w której pozycji ustawisz przełącznik na bazie sufitowej, zawsze będą świecić.

Szyna trójfazowa obsługuje trzykrotnie większą moc niż szyna 1-fazowa (przydatne zwłaszcza w przypadku sklepów z wieloma reflektorami na długich szynach).

Wydaje się, że powyższe argumenty przemawiają zdecydowanie za systemami oświetlenia szynowego 3-fazowego.

Wady:

3-fazowe szyny są nieco droższe niż szyny 1-fazowe.

Niektórzy twierdzą, że systemy 3-fazowe wyglądają nieco mniej estetycznie, ponieważ na ich bazie jest przełącznik, dzięki któremu moża wybrać fazę, z którą mają się połączyć.

Długości szynoprzewodów oświetleniowych 3-fazowych

Nasze trójfazowe (trój-obwodowe) oświetlenie szynowe można zakupić w odcinkach 1, 2 i czasem również 3 metry długości. 

Możliwość łączenia za pomocą łączników szyn umożliwia tworzenie różnych kształtów i konfiguracji. Na przykład możesz stworzyć:

• Proste linie dla pomieszczeń o większych odległościach pomiędzy ścianami
• Prostokątne kształty, gdy pokój potrzebuje oświetlenia. Umożliwia to podświetlenie wszystkich ścian i środka pokoju.
• Kształt litery U dla pomieszczenia, które wymaga więcej oświetlenia w kierunku ścian tylnej i bocznych, przy jednoczesnym ciemniejszym wejściu.

W razie potrzeby odcinek szynoprzewodu może być skrócony do dowolnej długości w zakresie 1-3 metrów. Typowe wymiary szynoprzewodu 3-fazowego to 35 mm (szerokość) x 15 mm (wysokość).

Zasilanie końcowe lewe i prawe

W przypadku prostych odcinków szyn nie ma znaczenia czy zasilanie jest prawe, czy lewe, ponieważ szyny można odwrócić o 180 stopni. Znaczenie ma w przypadku budowania konstrukcji z szyn z wykorzystaniem łączników L i T. Wtedy należy zwrócić uwagę jak prowadzony jest tor doziemiający w szynach.

Poniżej schematy na przykładzie systemu 3-fazowego XTS (standard Global).

Przy planowaniu instalacji należy uwzględnić ciągłość biegunów elektrycznych N (neutralny, in. zero) i PE (ochronny, in. uziemienie), co wymaga zastosowania w określonych miejscach łączników zasilających, L lub T odpowiednio z uziemieniem z prawej lub z lewej strony. Łączniki liniowe oraz X mogą być obracane.

Przykładowe oprawy i akcesoria

3-fazowe	1-fazowe